การศึกษาโครงการการถ่ายทอดองค์ความรู้มาตรฐานการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชน 5 จังหวัดชายแดนใต้ เพื่อเป็นเครื่องมือในการบริหารจัดการท่องเที่ยวอย่างมีประสิทธิภาพ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านกระบวนการศึกษาศักยภาพชุมชนก่อนมีการจัดการท่องเที่ยว ถ่ายทอดองค์ความรู้ และการใช้ประโยชน์มาตรฐานการท่องเที่ยวโดยชุมชนของ 5 จังหวัดชายแดนใต้สู่อาเซียนแก่ชุมชนที่จัดการท่องเที่ยวในภาคใต้ และพัฒนาศักยภาพชุมชนให้มีการจัดการท่องเที่ยวอย่างมีประสิทธิภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย การสำรวจ การจัดประชุมกลุ่มย่อย และการสัมภาษณ์เชิงลึก โดยใช้แบบสอบถามมาตรฐานด้านการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชน 7 ด้าน ประกอบด้วย
- แนวคิด เป้าหมายการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชน
- การอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ
- การอนุรักษ์วัฒนธรรม ประเพณี วิถีชีวิต
- การบริหารจัดการอย่างยั่งยืน
- การบริการท่องเที่ยว
- ความปลอดภัยของนักท่องเที่ยว
- การประชาสัมพันธ์ และการตลาด
การถ่ายทอดองค์ความรู้มาตรฐานการจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชน โดยแบ่งผลการศึกษาออกเป็น 5 ระยะ ผลการวิจัยพบว่า ศักยภาพด้านการท่องเที่ยวของทั้ง 3 ชุมชนในพื้นที่ลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลาซึ่งมีภูมิประเทศที่ไม่แตกต่างกันมากก่อนการถ่ายทอดองค์ความรู้ พบว่า ชุมชนท่าหิน วิถีโหนด นา เล มีความวิถีชีวิตที่โดดเด่นโดยเฉพาะวิถีการทำตาลโตนดที่สามารถนำมาประยุกต์เป็นกิจกรรมด้านการท่องเที่ยวได้ เช่นเดียวกับชุมชนบ้านท่าเสม็ด วิถีชุมชนซึ่งเป็นสามารถพัฒนาเป็นกิจกรรมการท่องเที่ยวโดยชุมชนได้ ประกอบด้วย การทำลำใต้ การกวนยาหนม (กาละแม) และการเสียบยอดพริกไทย ขณะที่ชุมชนบ้านเขาจันทร์มีกิจกรรมท่องเที่ยวที่เกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตของชุมชน คือ การผสมพันธุ์เสสรสะละ การเพาะเห็ด และการปลูกผักไม้ อย่างไรก็ตาม ทุกชุมชนยังมีจุดด้อยในด้านของการบริหารจัดการคน การมีส่วนร่วมในการทำงานเป็นเครือข่ายภายในชุมชน และการสร้างเครือข่ายภายนอก ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของมาตรฐานการจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชน และผลของการถ่ายทอดองค์ความรู้ทำให้ชุมชนบ้านท่าหิน “วิถีโหนด นา เล” มีความเข้าใจในการประยุกต์ใช้วิถีชีวิตของชุมชนมาดัดแปลงเป็นกิจกรรมด้านการท่องเที่ยวให้นักท่องเที่ยวเพิ่มมากขึ้น โดยให้นักท่องเที่ยวได้ใช้เวลากับกิจกรรมการท่องเที่ยวที่เกี่ยวข้องกับวิถีชีวิตชุมชนมากกว่าเดิม ชุมชนบ้านท่าเสม็ด องค์ความรู้ที่ชุมชนได้จาการถ่ายทอดในครั้งนี้ นำไปสู่การรวมกลุ่มของผู้คนในชุมชน ช่วยสร้างความเข้าใจในการประยุกต์ใช้กิจกรรมวิถีชีวิตประจำวัน และองค์ความรู้ซึ่งเป็นภูมิปัญญาของชุมชนมาประยุกต์เป็นกิจกรรมท่องเที่ยวมากยิ่งขึ้น ชุมชนบ้านเขาจันทร์ มีการจัดตั้งชมรมการท่องเที่ยวโดยชุมชนขึ้นมาของสมาชิกกลุ่มต่างๆ ซึ่งก่อนหน้านี้ต่างกลุ่มต่างอยู่ มีการทำโปรแกรมท่องเที่ยวเชื่อมโยงเข้าด้วยกันแทนที่จะนำเสนอเฉพาะกิจกรรมของกลุ่มตัวเองอย่างเดียว มาตรฐานการจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชนที่ได้จากการศึกษาวิจัยจากชุมชนใน 5 จังหวัดชายแดนภาคใต้ เป็นเกณฑ์มาตรฐานพื้นฐานที่จะช่วยให้การพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชนไม่หลงประเด็นไป ซึ่งการจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชนหากมีการบริหารจัดการที่ดีแล้ว สามารถช่วยแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมให้เกิดความยั่งยืนได้โดยสอดคล้องกับแนวคิดของหลายหน่วยงานทั้งในประเทศต่างประเทศ