โครงการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอัตลักษณ์ด้วยสิ่งทอพื้นบ้านเป็นโครงการที่สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้รับทุนอุดหนุนการทำกิจกรรมส่งเสริมการวิจัย โครงการจัดการความรู้การวิจัยเพื่อการใช้ประโยชน์เชิงชุมชน สังคม จากสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ประจำปีงบประมาณ 2562 โดยมีวัตถุประสงค์
- เพิ่มศักยภาพชุมชนบ้านเชิงดอย ต.สบเตี๊ยะ อ.จอมทอง จ.เชียงใหม่ ให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอัตลักษณ์ด้วยสิ่งทอพื้นบ้านด้วยการย้อมผ้าด้วยหินโมคคัลลานและไม้ฝางซึ่งเป็นวัตถุดิบเฉพาะของชุมชน
- พัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ที่เป็นอัตลักษณ์ชุมชนและมีศักยภาพในเชิงเศรษฐกิจ
- จัดโปรแกรมท่องเที่ยวชุมชนโดยเชื่อมโยงกับวัฒนธรรมการทอผ้าของชุมชน
ได้ดำเนินการ
- เก็บข้อมูลกระบวนการย้อมสีธรรมชาติที่ผู้ผลิตเป้าหมายทำการผลิตในปัจจุบัน และเก็บเส้นด้ายย้อมสีหินโมคคัลลาน ไม้ฝาง และสีอื่นที่ย้อมประจำ 12 ตัวอย่างไปทดสอบความคงทนสีต่อแสงและการซัก เพื่อทราบวิธีการย้อมและคุณภาพสีที่ย้อม
- ทดลองในห้องปฏิบัติการพัฒนากระบวนการย้อมสีไม้ฝางและหินโมคคัลลานที่มีผลความคงทนสีต่ำรวมทั้งหาอัตราส่วนการใช้สีเสียดเป็นสารช่วยย้อมไม้ฝาง
- จัดอบรมย้อมสีไม้ฝางโดยใช้สีเสียดเป็นสารช่วยย้อมและการย้อมหินโมคคัลลานสีเทาแบบย้อมร้อน และการย้อมหินโมคคัลลานสีชมพูแบบย้อมร้อนและย้อมเย็นในปริมาณเท่าที่กลุ่มผลิตประจำ
- ออกแบบและทำต้นแบบผลิตภัณฑ์ใหม่ 5 ประเภท 11 รูปแบบ เสื้อพื้นเมืองชาย 1 รูปแบบ เสื้อพื้นเมืองหญิง 3 รูปแบบ กระเป๋าถือใหญ่-เล็ก 2 รูปแบบ กระเป๋าเอนกประสงค์ 2 รูปแบบ หมวก 1 รูปแบบ ถุงใส่แก้วกลม-เหลี่ยม 2 รูปแบบ
- จัดการอบรมถ่ายทอดวิธีการตัดเย็บผลิตภัณฑ์ใหม่ให้แก่สมาชิกกลุ่มจำนวน 12 คน
- ออกแบบโปรแกรมท่องเที่ยวร่วมกับชุมชน 2 รูปแบบคือ แบบ 1 วัน และแบบ 2 วัน 1 คืน โดยได้จัดการทดสอบโปรแกรมท่องเที่ยว นำผู้สนใจ 16 คนไปทดลองเป็นนักท่องเที่ยวแบบ 1 วัน และขอให้นักท่องเที่ยวประเมินผลการจัดกิจกรรม Workshop และการให้บริการท่องเที่ยวของชุมชน รวมทั้งให้คำแนะนำสิ่งที่ควรปรับปรุงและสิ่งที่นักท่องเที่ยวพึงพอใจควรดำเนินการต่อไป
- จัดการประชุมนำเสนอโปรแกรมท่องเที่ยวและผลการทดสอบโปรแกรมท่องเที่ยวให้กับชุมชนและเทศบาลจำนวน 32 คน เพื่อนำไปปรับปรุงกิจกรรมการท่องเที่ยว และวางแผนดำเนินการท่องเที่ยวของชุมชนให้เป็นรูปธรรมยิ่งขึ้น
นอกจากนี้โครงการฯ ได้จัดกิจกรรมเพิ่มนอกเหนือจากที่กำหนดในข้อเสนอโครงการฯ ได้แก่
- พาตัวแทนชุมชนไปศึกษาดูงานการท่องเที่ยวโฮมสเตย์บ้านนาต้นจั่น อ.ศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย ในเรื่องการบริหารจัดการท่องเที่ยว/โฮมสเตย์ และการกระจายรายได้ให้กลุ่มต่างๆในชุมชน
- อบรมการเป็นวิทยากรย้อมสีให้กับวิทยากรประจำจุย้อมสีและมัดย้อม
- เชิญบุคลากรภาควิชาวิศวกรรมเหมืองแร่ คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ไปสำรวจและให้ข้อมูลลักษณะทางธรณีวิทยาเส้นทางศึกษาธรรมชาติที่บรรจุในโปรแกรมท่องเที่ยว เพื่อเป็นความรู้เชิงธรณีวิทยาแก่นักท่องเที่ยว
- จัดทำคู่มือ “การย้อมสีธรรมชาติและการผลิตผลิตภัณฑ์บ้านเชิงดอย” แนะนำวิธีการย้อมสีธรรมชาติอย่างยั่งยืน และวิธีการผลิตผลิตภัณฑ์ที่ออกแบบใหม่
- ผลิตสื่อเพื่อการท่องเที่ยวและ Workshop ได้แก่ แสดงข้อมูลการย้อมสีธรรมชาติ ป้ายแสดงวิธีการมัดย้อมลวดลาย และป้ายแสดงข้อมูลทางธรณีวิทยา