การถ่ายทอดเทคโนโลยีการใช้ถ่านชีวภาพจากวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรเพื่อใช้ในครัวเรือนและการแก้ปัญหาการผลิตพืชในพื้นที่ดินเค็มภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
นักวิจัย
พื้นที่รับประโยชน์
คู่มือถ่ายทอดองค์ความรู้
เป้าหมาย
1
ภูมิภาค
1
จังหวัด
3
อำเภอ
0
ตำบล
Downloading map...
มิติการใช้ประโยชน์องค์ความรู้
ความสอดคล้องกับแผนและนโยบาย
องค์ความรู้สู่ผู้รับประโยชน์
- ปัญหาดินเค็มภาคตะวันออกเฉียงเหนือส่งผลกระทบต่อการเจริญเติบโตของพืชจึงส่งผลกระทบต่อการพัฒนาของภูมิภาคนี้
หน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้องได้ดำเนินการหาวิธีการแก้ไขปัญหาแต่ยังคงพบว่าไม่สามารถแก้ปัญหาได้อย่างยั่งยืน
ถ่านชีวภาพ (biochar) ถือเป็นอีกเทคโนโลยีที่ประเทศไทยนำมาใช้เพื่อเป็นสารปรับปรุงดินน้อยมาก
ดังนั้น โครงการถ่ายทอดเทคโนโลยีนี้จึงมีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อพัฒนาองค์ความรู้การผลิตและการใช้ถ่านชีวภาพจากวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตรเพื่อใช้ในการแก้ปัญหาการผลิตพืชในสภาพพื้นที่ปัญหาดินเค็ม
2) เพื่อปรับปรุงหลักสูตรการสร้างอาชีพเสริม และ 3)
เพื่อสร้างตัวชี้วัด การขยายผล และสร้างเครือข่ายเกษตรกร โดยมีพื้นที่เป้าหมาย คือ จังหวัดนครราชสีมา จำนวน
3 อำเภอ ได้แก่ อำเภอบัวใหญ่ อำเภอขามทะเลสอ และอำเภอโนนไทย ซึ่งมีการให้ความรู้จำนวน 5 องค์ความรู้ ได้แก่ ด้านการผลิตและใช้เตาเผาถ่านเพื่อใช้ครัวเรือน
การให้ความรู้ด้านคุณภาพของสารอินทรีย์ การผลิตเตาเผาแกลบอย่างง่าย
การใช้ถ่านชีวภาพเพื่อใช้ในการปรับปรุงดิน และเพิ่มผลผลิตพืชในพื้นที่ดินเค็ม
การผลิตสารป้องกันศัตรูพืชจากถ่านชีวภาพ และการใช้ถ่านชีวภาพเพาะเลี้ยงไส้เดือนดิน
จากการอบรมถ่ายทอดองค์ความรู้ พบว่า มีผู้สนใจเข้าร่วมการฝึกอบรมทั้งหมด 132 คน
และใช้ กลุ่ม line “คนเอาถ่าน NPU” เป็นแหล่งแลกเปลี่ยนเรียนรู้และติดตามการนำไปใช้ประโยชน์
ซึ่งจากข้อมูลผู้เข้ารับการอบรม พบว่า
ส่วนใหญ่เป็นเกษตรกร ร้อยละ 87.21 มีระดับการศึกษาประถมศึกษาถึงร้อยละ 62
และมีรายได้ต่อเดือนระหว่าง 1,001-2,000 บาท คิดเป็นร้อยละ 29 ภายหลังการอบรม
พบว่า ผู้เข้ารับการอบรมมีความพึงพอใจในการจัดกิจกรรมเฉลี่ย ร้อยละ 92.37
อยู่ในระดับดีมาก ผลการติดตามการใช้ประโยชน์ภายหลังการอบรม 3 เดือน พบว่า
ผู้เข้ารับการอบรมมีการนำความรู้ไปประโยชน์ทั้งหมด (ร้อยละ 100)
โดยส่วนใหญ่นำไปใช้หลังอบรมทันที ร้อยละ 77.33 ซึ่งส่วนใหญ่ใช้ครัวเรือน
และช่วยเพิ่มรายได้ให้กับผู้เข้าร่วมการอบรมเป็นรายได้เสริม 1,001 – 2,000
บาทต่อเดือน ช่วยลดรายจ่ายได้อย่างน้อย 1,000 บาทต่อเดือน
โดยเฉพาะค่าใช้จ่ายด้านเชื้อเพลิงหุงต้ม และปุ๋ย
มีการนำไปใช้ในการปรับปรุงดินและเพาะปลูกพืชโดยเฉพาะพืชผักในพื้นที่ดินเค็มทำให้เพิ่มผลผลิตได้ไม่ต่ำกว่าร้อยละ20 และช่วยลดผลกระทบความเค็มของดินจากการใช้ถ่านชีวภาพได้นอกจากนี้ยังมีการนำองค์ความรู้ไปประยุกต์เป็นองค์ความรู้ใหม่
สามารถผลิตนักถ่ายทอดเทคโนโลยีได้ไม่ต่ำกว่า 25 คน
เกิดเครือข่าย ทำให้จะเกิดการขยายผลไปยังกลุ่มอื่น ๆ
พร้อมต่อยอดงานวิจัยที่ตอบโจทย์แก้ปัญหาที่เกษตรกรต้องการ อย่างไรก็ตาม
เนื่องจากได้รับความสนใจจำนวนมาก
ดังนั้นควรมีการขยายพื้นที่ไปยังชุมชนหรือพื้นที่ใกล้เคียงที่มีปัญหาด้านการจัดความอุดมบูรณ์ของดินเพื่อเพิ่มผลผลิตพืชและการใช้พลังงานเชื้อเพลิงในครัวเรือนที่ลดต้นทุน
- แบ่งปัน
