การจัดการและการถ่ายทอดความรู้ด้านการเพาะเลี้ยงปลาน้ำจืดและไรน้ำนางฟ้าเพื่อการใช้ประโยชน์ในชุมชนภาคตะวันออกเฉียงเหนืออย่างยั่งยืน

ปัจจุบันตลาดสัตว์น้ำในประเทศไทยมีความต้องการลูกปลาจำนวนมาก โดยจังหวัดมหาสารคามถือเป็นแหล่งเพาะพันธุ์และขายลูกปลาแหล่งใหญ่ที่สุดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ แต่ปัญหาในการเพาะพันธุ์ปลา คือ ลูกปลามีอัตราการรอดต่ำ ทำให้สูญเสียผลผลิตไปจำนวนมาก ดังนั้นการใช้ไรแดงกับไรน้ำนางฟ้าสำหรับการอนุบาลลูกปลาสามารถเพิ่มอัตรารอดและอัตราการเจริญเติบโตของลูกปลาได้ รวมทั้งเป็นการพัฒนาการอนุบาลลูกปลาในเชิงพาณิชย์ในบ่อดินต่อไป โครงการจัดการความรู้ครั้งนี้จึงมีความประสงค์ที่จะถ่ายทอดองค์ความรู้และนวัตกรรมการเพาะเลี้ยงไรน้ำนางฟ้า และไรแดงให้กับกลุ่มเกษตรกรบ้านยางน้อย ตำบลยางน้อย อำเภอโกสุมพิสัย จังหวัดมหาสารคาม เพื่อให้เกษตรกรได้มีชุดเพาะฟักไรน้ำนางฟ้าและไรแดงสำหรับเพาะเลี้ยงเป็นอาหารอนุบาลลูกปลา เพื่อเพิ่มอัตราการรอดตายของลูกปลา นอกจากนี้ไรน้ำนางฟ้าและไรแดงมีวงจรชีวิตสั้น จึงเหมาะสมที่จะนำมาเพาะเลี้ยงเพื่อใช้เป็นอาหารมีชีวิตสำหรับอนุบาลลูกปลาและลูกกุ้งชนิดต่างๆ โดยผลการดำเนินโครงการพบว่า เกษตรกรสามารถเพาะเลี้ยงไรน้ำนางฟ้า ไรแดง และเพาะหัวเชื้อน้ำเขียวที่เป็นอาหารของไรน้ำนางฟ้า และไรแดงได้เป็นอย่างดี เนื่องจากเกษตรกรมีพื้นฐานความรู้ด้านการเพาะเลี้ยงอยู่ก่อนแล้ว ทำให้เกษตรกรสามารถเรียนรู้เทคนิคและวิธีการได้อย่างรวดเร็ว อีกทั้งผลจากการถ่ายทอดความรู้ครั้งนี้ยังได้เกษตรกรต้นแบบจำนวน 10 ราย ที่พร้อมจะถ่ายทอดเทคโนโลยีการเพาะเลี้ยงไรน้ำนางฟ้า และไรแดงเพื่อเป็นอาหารสำหรับเพาะเลี้ยงปลาไปยังเกษตรกรรายอื่นๆ ต่อไป