การทำปศุสัตว์ขนาดเล็กนับเป็นอีกหนึ่งธุรกิจที่สามารถสร้างรายได้และเป็นอาชีพที่มีความสำคัญ
ของเกษตรกรไทย ปัจจุบันกิจกรรมเลี้ยงปศุสัตว์ในชุมชนโดยเฉพาะในพื้นที่ 3 จังหวัดภาคเหนือ จ.ลำพูน จ.เชียงใหม่ และ จ.เชียงราย
ส่วนใหญ่ทำอาชีพปศุสัตว์ในชุมชน แต่ปัญหาที่เกิดขึ้นคือมลภาวะจากการเลี้ยง ได้แก่
มีกลิ่นเหม็นรำคาญ เป็นที่สะสมเชื้อโรค หนอนแมลงวัน ยุง และ
เป็นแหล่งที่ก่อให้เกิดน้ำเน่าเสีย ซึ่งมีผลกระทบต่อคนในชุมชน และทำลายสิ่งแวดล้อมในฟาร์มรวมทั้งบริเวณใกล้เคียง
ปัญหาที่เกิดจากการ เลี้ยงจะทวีความรุนแรงมากขึ้นในเขตที่มีการเลี้ยงอย่างหนาแน่น
โดยมีปัจจัยที่ทำให้เกิดมลพิษที่สำคัญ ได้แก่มูล ปัสสาวะ และน้ำล้างคอก
ทำให้เกิดความขัดแย้งในระดับชุมชน ดังนั้นคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่โจ้
ร่วมกับ สวทช. ได้นำองค์ความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่ผ่านการวิจัยและพัฒนา
มาใช้ในโครงการ
การถ่ายทอดกระบวนการลดต้นทุนการจัดการของเสียในการประกอบอาชีพปศุสัตว์ขนาดเล็กในระดับชุมชน
ด้วยจุลินทรีย์ทางสิ่งแวดล้อมเพื่อสร้างอาชีพในชุมชนอย่างยั่งยืน โดยยึดหลักการตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจ
พอเพียง โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนในเขตภาคเหนือตอนบน
นำมาถ่ายทอดเทคโนโลยีตามพื้นที่เป้าหมาย 3 พื้นที่ คือ
1) ต.วังผาง อ.เวียงหนองล่อง จ.ลำพูน 2) ต.หนองตอง อ.หางดง จ.เชียงใหม่ 3) ต.แม่กรณ์
อ.เมือง จ.เชียงราย
จากการดำเนินงานถ่ายทอดเทคโนโลยี มีผู้เข้ารับการฝึกอบรมทั้ง
3 พื้นที่ รวมทั้งสิ้น 199 ราย พบว่ามีผู้นำไปใช้ประโยชน์ ร้อยละ 92.5 – 95.8
และความพึงพอใจร้อยละ 87.6- 88.0 นอกจากนี้โครงการได้ ทำการตรวจวัดก๊าซแอมโมเนียก่อนและหลังโครงการ พบว่าทั้ง 3 พื้นที่ ได้แก่ ต.วังผาง มีค่าลดลงจาก 40-50 ppm เป็น 15 ppm ต.หนองตอง มีค่าลดลงจาก 40-50 ppm เป็น 19 ppm และ ต. แม่กรณ์ มีค่าลดลงจาก 40-50 ppm เป็น
15 ppm และผลการตรวจวัดคุณภาพน้ำทิ้งจากฟาร์มปศุสัตว์ที่เลี้ยงแบบพื้นบ้านไม่มีระบบ
บำบัด พบว่า ต.วังผาง มีค่าคุณลักษณะของน้ำเสียเริ่มต้นคือ pH 7.3 COD 1270 mg/L
BOD 720 mg/L SS 850 mg/L และ TKN 250 mg/L เมื่อดำเนินโครงการแล้ว pH 7.3 COD 290 mg/L BOD 60mg/L SS 330 mg/L และ TKN 180 mg/L ต.หนองตอง
มีค่าคุณลักษณะของน้ำเสียเริ่มต้นคือ pH 7.2 COD 270 mg/L BOD 122 mg/L
SS 200 mg/L และ TKN 170 mg/L เมื่อดำเนินโครงการแล้ว pH 7.0 COD 130 mg/L
BOD 60 mg/L SS 164 mg/L และ TKN 84 mg/L และ ต.แม่กรณ์ มีค่าคุณลักษณะของน้ำเสียเริ่มต้นคือ pH 7.6 COD 460 mg/L
BOD 210 mg/L SS 180 mg/L และ TKN 190 mg/L เมื่อดำเนินโครงการแล้วมีค่าลดลงคือ pH 7.1 COD 294 mg/L BOD 90 mg/L
SS 120 mg/L และ TKN 67 mg/L จากผลที่ได้ โครงการได้สอบถามผู้นำชุมชนและ องค์กรปกครองส่วนทีองถิ่น พบว่า
ผลจากการใช้จุลินทรีย์ในการจัดการของเสียและกำจัดกลิ่นทำให้มีข้อ
ร้องเรียนเกี่ยวกับกลิ่นจากฟาร์มปศุสัตว์ลดลง
ทำให้เกษตรกรสามารถทำปศุสัตว์ขนาดเล็กเป็นอาชีพได้อย่าง
ยั่งยืนและสามารถอยู่ร่วมกับชุมชนได้โดยไม่มีข้อขัดแย้ง