โครงการการจัดการความรู้และถ่ายทอดเทคโนโลยีการใช้ปุ๋ยอินทรีย์ผ่านระบบการผลิตแบบเติมอากาศในแตงโมอินทรีย์ ดำเนินโครงการภายใต้กิจกรรมส่งเสริมและสนับสนุนการวิจัย “การจัดการความรู้เพื่อการใช้ประโยชน์เชิงชุมชนสังคม”ภายใต้โครงการจัดการความรู้และถ่ายทอดเทคโนโลยีจากผลงานวิจัยและนวัตกรรม ประจาปี 2559 สานักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.) การดำเนินโครงการประกอบด้วยกิจกรรมหลัก 5 กิจกรรมหลัก ได้แก่
- วิเคราะห์พื้นที่/คัดเลือกกลุ่มเกษตรกรเป้าหมาย/เกษตรกรอาสาร่วมแปลงทดสอบ
- อบรมเกษตรกรเทคโนโลยีโรงปุ๋ยหมักแบบเติมอากาศ และเทคโนโลยีปุ๋ยอินทรีย์ที่ได้จากการหมักแบบเติมอากาศ
- การจัดทำแปลงทดสอบ แปลงต้นแบบและแปลงเรียนรู้
- รวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์ผลทดสอบ
- สรุปผลการทดลอง วันถ่ายทอดเทคโนโลยี/เสวนา/ประเมินการยอมรับ/เอกสารเผยแพร่
กลุ่มเป้าหมาย คือ เกษตรกรกลุ่มผู้ปลูกแตงโมอินทรีย์ยโสธร จำนวน 110 ราย ในเขตอำเภอคาเขื่อนแก้ว จังหวัดยโสธร
ผลการดำเนินกิจกรรมภายใต้โครงการ ได้เกษตรกรกลุ่มเป้าหมายจำนวน 1 กลุ่ม และสามารถสร้างเครือข่ายเกษตรกรจำนวน 2 กลุ่ม ได้แก่ วิสาหกิจชุมชนกลุ่มผลิตปุ๋ยอินทรีย์ตำบลม่วง และวิสาหกิจชุมชนกลุ่มผลิตปุ๋ยอินทรีย์ตำบลหัวเมือง อำเภอมหาชนะชัย จังหวัดยโสธร ผลการฝึกอบรมและถ่ายทอดเทคโนโลยี มีเจ้าหน้าที่ เกษตรกรและผู้ที่สนใจผ่านการฝึกอบรม จำนวน 392 ราย โดยเนื้อหาสำคัญในการฝึกอบรม ประกอบด้วย ปุ๋ยหมักเติมอากาศ ความหมายของปุ๋ยหมัก องค์ประกอบของระบบเติมอากาศวัสดุที่ใช้ทาปุ๋ยหมัก วิธีการหมัก และการใช้ประโยชน์ปุ๋ยหมักเติมอากาศในการผลิตพืชอินทรีย์ ผลการฝึกอบรมพบว่า เกษตรกรมีความคิดเห็นเกี่ยวกับภาพรวมของโครงการ และการจัดการอยู่ในระดับมากถึงมากที่สุดระดับคะแนน 3.92-4.27 เกษตรกรผ่านการทดสอบประมวลความรู้ก่อนและหลังการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการทำแบบทดสอบผ่านเกณฑ์มาตรฐาน (≥5ข้อ) ร้อยละ 91 เกษตรกรได้ทดสอบและทดลองใช้ปุ๋ยหมักแบบเติมอากาศในการผลิตพืชอินทรีย์ในไร่นาของตนเองในรูปแบบของแปลงต้นแบบ และแปลงเรียนรู้ ทำให้เกษตรกรได้ใช้ปุ๋ยหมักในปริมาณที่น้อยลง และราคาถูกลง เครือข่ายมีการนำเทคโนโลยีโรงปุ๋ยหมัก สูตรวัสดุ ไปใช้ในการพัฒนาการผลิตปุ๋ยอินทรีย์ ได้ศูนย์การเรียนรู้เทคโนโลยีการผลิตและการใช้ปุ๋ยหมักอินทรีย์แบบเติมอากาศเพื่อให้ผู้ที่สนใจได้เข้ามาศึกษาดูงานเพื่อเป็นต้นแบบต่อไปจำนวน 1 ศูนย์ สามารถพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตและการใช้ปุ๋ยหมักแบบเติมอากาศในการผลิตแตงโมอินทรีย์หลังนาให้ได้คุณภาพ