โครงการวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) นําองค์ความรู้ที่ได้จากการวิจัยไปใช้ให้เกิดประโยชน์ในชุมชน ด้านการท่องเที่ยวเชิงระบบนิเวศวิทยา ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ตั้งแต่ต้นทาง กลางทาง และปลายทาง 2) สร้างความสมดุลในด้านการอนุรักษ์และฟื้นฟูป่าชุมชนรักษาต้นทุนทางธรรมชาติและวัฒนธรรม สร้างความพึง พอใจให้ผู้ที่เข้ามาท่องเที่ยวและศึกษาเรียนรู้ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมและเป็นแหล่งเรียนรู้ในชุมชนที่ยกระดับ ขีดความสามารถของพระสงฆ์และชุมชน 3) สร้างคุณค่าทางสังคมด้านการอนุรักษ์ป่า สร้างรายได้ด้านการ ท่องเที่ยวให้ประชาชนในพื้นที่เป้าหมายเพิ่มขึ้น ตัวแปรที่สนใจศึกษา คือ รูปแบบการอนุรักษ์ป่าชุมชนโดยใช้ หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาและแนวคิด 7 เสาหลักของพระสงฆ์และชุมชนวัดป่าจตุรพักตรพิมาน จังหวัด ร้อยเอ็ด โดยใช้วิธีการศึกษาข้อมูลจากเอกสาร (Documentary research) และการสัมภาษณ์ข้อมูลเชิงลึก ภาคสนาม (Field study) กลุ่มเป้าหมาย คือพระสงฆ์วัดปาจตุรพัตรพิมาน จังหวัดร้อยเอ็ด จำนวน 5 รูป และ กลุ่มเป้าหมายที่มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรม ได้แก่ ชุมชน/บ้าน วัด หน่วยงานของรัฐและองค์กรอื่นๆ จำนวน 45 คน รวมกลุ่มเป้าหมายทั้งสิ้น จำนวน 50 รูป/คน แบ่งการวิจัยเป็น 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 ออกแบบการวิจัย เชิงคุณภาพด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสนทนากลุ่ม ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับรูปแบบการอนุรักษ์ป่าชุมชน โดยใช้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาและแนวคิด 7 เสาหลัก ระยะที่ 2 ตรวจสอบความเที่ยงตรงของ แบบสอบถามที่แสดงถึงรูปแบบการอนุรักษ์ป่าชุมชนโดยใช้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาและแนวคิด 7 เสา หลักที่พัฒนาขึ้น และระยะที่ 3 ทดลองใช้รูปแบบการอนุรักษ์ป่าชุมชนโดยใช้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา และแนวคิด 7 เสาหลักที่พัฒนาขึ้น ประโยชน์ที่คาดว่าจะได้รับคือ ได้แนวทางการพัฒนารูปแบบการอนุรักษ์ป่า ไม้และสิ่งแวดล้อม ได้หลักสูตรการพัฒนารูปแบบการอนุรักษ์ป่าชุมชนโดยใช้หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา และแนวคิด 7 เสาหลักของพระสงฆ์และชุมชน เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ ข้อมูลจากเอกสารเชิงเนื้อหา (Content Analysis) และวิเคราะห์ข้อมูลจากการสัมภาษณ์เชิงพรรณนา (Descriptive method) ผู้วิจัยได้พบประเด็นที่สำคัญและนําผลจากการศึกษามาสรุปตามลำดับดังนี้
- การนําองค์ความรู้ที่ได้จากการวิจัยไปใช้ให้เกิดประโยชน์ในชุมชนด้านการท่องเที่ยวเชิงระบบ นิเวศวิทยา ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ตั้งแต่ต้นทาง กลางทาง และปลายทาง จาการศึกษาพบว่า พระสงฆ์และชุมชนกลุ่มเป้าหมายซึ่งเป็นบุคคลต้นทาง หากได้รับการส่งเสริมสนับสนุนในด้านการอนุรักษ์ป่าในชุมชนของตนจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ซึ่งอยู่กลางทาง และปลายทางคือกรมป่าไม้ซึ่งเป็นหน่วยงานหลักที่ รับผิดชอบด้านป่าชุมชน เมื่อทุกฝ่ายร่วมมือกันอนุรักษ์ป่าชุมชนอย่างจริงจัง แหล่งท่องเที่ยวเชิงระบบ นิเวศวิทยา ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมย่อมเกิดขึ้นได้ในชุมชนนั้น ๆ อย่างมั่นคงและยั่งยืน สำหรับพระสงฆ์ มีสถานที่สงบสงัดเพื่อศึกษาธรรมและปฏิบัติธรรม ส่วนชุมชนมีแหล่งท่องเที่ยวเชิงระบบนิเวศน์เพิ่มขึ้น มีแหล่ง อาหารจากป่าเพิ่มขึ้นแหล่งสมุนไพรจากป่าเพิ่มขึ้นมีพื้นที่ป่าเพิ่มขึ้นมีจำนวนและชนิดพันธุ์พืชและพันธุ์สัตว์เพิ่มขึ้น มีจำนวนป่าชุมชนที่เกิดจากพระสงฆ์และชุมชนมากขึ้น
- การสร้างความสมดุลในด้านการอนุรักษ์และฟื้นฟูป่าชุมชนรักษาต้นทุนทางธรรมชาติและ วัฒนธรรม สร้างความพึงพอใจให้ผู้ที่เข้ามาท่องเที่ยวและศึกษาเรียนรู้ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมและเป็นแหล่งเรียนรู้ในชุมชนที่ยกระดับขีดความสามารถของพระสงฆ์และชุมชน จากการดำเนินโครงการวิจัยพบว่า การจัดการป่าไม้อย่างยั่งยืนต้องตอบสนองทั้งทางด้านเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อม ขนาดและสัดส่วนพื้นที่ป่าที่เหมาะสมจึงเป็นหัวใจของการจัดการป่าอย่างยั่งยืน
- การสร้างคุณค่าทางสังคมด้านการอนุรักษ์ป่า สร้างรายได้ด้านการท่องเที่ยวให้กับประชาชนในพื้นที่เป้าหมายเพิ่มขึ้น จากการดำเนินโครงการพบว่า ป่าไม้หรือต้นไม้คือปอดของชุมชนและมีบทบาทที่สำคัญ ต่อการรักษาประเพณีและวัฒนธรรมท้องถิ่น รวมถึงการยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนในท้องถิ่นซึ่งการจัดการป่าที่ยั่งยืนจะต้องทำให้ป่าสามารถทำหน้าที่เป็นแหล่งอาหาร แหล่งรายได้ แหล่งจ้างงาน รวมถึงการลงทุนต่าง ๆ ในท้องถิ่นการทำให้พื้นที่ป่าสามารถทำหน้าที่เพื่อการผลิตและบริการได้อย่างต่อเนื่อง