การพัฒนานวัตกรรมทางสังคมเพื่อยกระดับการเป็น“เมืองสีเขียว นครแห่งความสะอาด” โดยกระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการขยะและการนำขยะไปใช้ประโยชน์ ในเขตเทศบาลนครหาดใหญ่ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนานวัตกรรมทางสังคมในการจัดการขยะมูลฝอยชุมชน และการนำขยะมูลฝอยชุมชนไปใช้ประโยชน์ โดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วมจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ผลการดำเนินงานพบว่าการจัดการขยะมูลฝอยโดยใช้กลไกทางสังคม โดยนำหลักการของนวัตกรรมทางสังคม ได้แก่ผลิตภัณฑ์ใหม่ แนวปฏิบัติใหม่ กระบวนการใหม่ และ กฎ/ข้อบังคับใหม่ มาประยุกต์ใช้เป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่ช่วยให้เกิดการจัดการขยะได้อย่างเห็นผลและมีประสิทธิภาพ เกิดผลลัพธ์เชิงนโยบาย สังคม สิ่งแวดล้อม และเศรษฐกิจ ดังนี้
- ด้านนโยบาย หน่วยงานต่าง ๆ เช่น เทศบาล สถาบันการศึกษา สถานประกอบการ ภาคีเครือข่ายต่าง ๆ สามารถนำไปใช้เป็นข้อมูลในการวางแผน กำหนดนโยบาย ตัวชี้วัดด้านการบริหารจัดการขยะ และกำหนดแผนปฏิบัติ การดำเนินการตามแผนของทุกภาคส่วน ทั้งระยะสั้นและระยะยาวได้อย่างชัดเจนแบบครบวงจร ทั้งนี้ควรจัดสรรงบประมาณในการจัดกิจกรรมลดปริมาณขยะ มีการมอบหมายผู้รับผิดชอบอย่างชัดเจน มีการคัดเลือกพื้นที่ต้นแบบ ในการดำาเนินงานและสนับสนุนการเรียนรู้ จากพื้นที่ที่ประสบผลสำเร็จ ทำให้เกิดความร่วมมือจากทุกภาคส่วน
- ด้านสังคม มีการสร้างกฎระเบียบขึ้นใช้ในพื้นที่ เพื่อสร้างความสามัคคี ความมีวินัย และปลูกจิตสำนึกสาธารณะ รวมทั้งสร้างการมีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมลดปริมาณขยะ และกิจกรรมสร้างแรงจูงใจในการคัดแยกขยะ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของสังคมในการลดปริมาณขยะ การแยกขยะต้นทาง การกำจัดขยะจากครัวเรือน ซึ่งถือเป็นแนวปฏิบัติที่ดี เพราะเมื่อคนมีความรู้ ความเข้าใจ ความตระหนัก และมีจิตสำนึกในการจัดการขยะครัวเรือนแล้ว ท้ายสุดเมื่อนำความรู้ที่ได้รับไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน และนำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมให้เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม อีกทั้งสามารถถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านการจัดการขยะ ให้แก่บุคคลอื่น ๆ นอกเทศบาลนครหาดใหญ่ได้
- ด้านสิ่งแวดล้อม การมีส่วนร่วมทางสังคมของทุกภาคส่วนในการจัดการขยะ จะทำให้ลดปริมาณขยะ ลดการเกิดมลพิษต่อสิ่งแวดล้อม รวมถึงการลดปัญหาภาวะโลกร้อน ทำให้เทศบาลนครหาดใหญ่เป็นเมืองน่าอยู่ ประชาชนในเทศบาลนครหาดใหญ่มีสุขภาพอนามัย และคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
- ด้านพาณิชย์ การจัดการขยะอินทรีย์ และขยะรีไซเคิล สามารถสร้างรายได้ และลดรายจ่าย นอกจากนี้การเพิ่มมูลค่าขยะด้วยการออกแบบ เป็นการปรับเปลี่ยนด้วยนวัตกรรมเพื่อลดปริมาณขยะ ซึ่งการนำอัตลักษณ์ของเทศบาลนครหาดใหญ่มาออกแบบผลิตภัณฑ์ สร้างให้เกิดมูลค่าเพิ่ม เช่น การทำโต๊ะ เก้าอี้ กระถางต้นไม้ โคมไฟ และฉากกั้นห้อง เป็นการเพิ่มรายได้ให้กับชุมชนจะส่งผลต่อระบบเศรษฐกิจฐานรากให้เกิดความเข้มแข็ง และคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น เกิดความเข้มแข็งอย่างยั่งยืน